Aşılama: Tıbbi adı İUİ ( İntrauterin inseminasyon) olan infertilite tedavisinde kullanılan tedavi yöntemlerinden biridir.
Aşılama işleminin temel amacı; konsantre edilmiş daha çok sayıda spermin direkt olarak rahim içine verilmesi ile kadından gelen yumurta ile erkeğin sperminin karşılaşma ve döllenme ihtimalini arttırmaktır.
Genelde infertilite hastalarında ovulasyon indüksyonu denen kadına verilen bazı yumurta büyütücü ilaçlar ile yapılan tedaviyle birlikte uygulanır. Ancak cinsel ilişkide bulunamayan (vajinismus ya da sertleşme problemi nedeniyle ) ya da korunmasız cinsel ilişki ile bulaşabilecek hastalığı olan çiftlerde de ( AİDS ya da Sarılık gibi) aşılama işlemi yapılabilir.
Aşılama işleminin faydalı olabilmesi için kadının tüplerinin açık olması ( en azından birinin ), yumurtlamanın olması, her hangi bir cinsel enfeksiyonun olmaması ve erkekten elde edilen sperm (meni) örneğinde yeteri sayıda ve hareketlilikte ( genelde 5 milyonun üzerinde total hareketli sperm olması istenir) sperm olması gerekir.
İşlem sabahında 2-3 gündür cinsel perhiz yapan erkekten alınan sperm özel işlemlerden geçirilerek hazırlanır. Normal jinekolojik muayene yapılır gibi hazırlanan kadına spekulum adı verilen küçük bir muayene aleti takılarak çok ince bir pipet şeklinde olan kanül vasıtası ile rahim ağzından geçilerek rahim içerisine hazırlanılmış olan sperm verilir.
Birkaç dakika gibi çok kısa süren aşılama işlemi genelde ağrısız bir işlemdir. Anestezi veya ağrı kesici kullanmaya çoğu zaman gerek olmaz. İşlem sonrasında hafif lekelenme ve kramp şeklinde hafif rahatsızlık olabilir.
Çiftler isterlerse işlem sonrasındaki günlerde cinsel ilişkide bulunabilir. Ancak öncesinde yumurta geliştirici hap ya da iğne kullanmış ve yumurtaların büyümesine bağlı gerginlik ve ağrısı olanlarda cinsel ilişki önerilmez.
Aşılama işleminden 15 gün sonra gebelik testi yapılarak gebelik oluşup oluşmadığına bakılır. İşlemden önce yumurta çatlatıcı iğne kullanan kadınların kanında ya da idrar testinde 12 güne kadar yanıltıcı olarak gebelik testi pozitif çıkabileceğinden bu süreden daha erken dönemde gebelik testi yaptırmamak gerektiği unutulmamalıdır.
Ovulasyon indüksyonu ile beraber yapılan 1 aşılama döngüsünde gebelik başarısı ortalama %15 civarındadır. Aşılama tedavileri gebelik elde edilemeyince tekrar edilebilir. 3. aşılamadan sonra gebelik elde edilememişse sonraki aşılamalarla gebelik elde etme şansı giderek azalır. 6 aşılamaya kadar aşılama tedavilerine devam edilebilmekle birlikte genelde 3.aşılamadan sonra gebelik hala elde edilememişse İVF ( tüp bebek ) aşamasına geçilmesi önerilir.